MÂİDE SÛRESİ

Medine devrinde nazil olmuştur, 120 âyettir.

1

Ey iman edenle! Sözleşmeleri yerine getirin. Vefa: Verilen sözün gereğini yapmak demektir. Akid: Sağlam söz anlamına gelir. İplerin düğümlerine benzetilerek bu isim verilmiştir. Burada sözkonusu olan akid ve sözleşmeler, yüce Allah'ın kullarına gerekli kıldığı ve görev olarak verdiği tüm dinî hükümlerdir. Ayrıca insanların kendi aralarında yaptıkları muamelelerle ilgili anlaşma ve sözleşmeler de bu konunun kapsamına girer. Onları da yerine getirmek gerekir.

Bu hitabın ardından, yükümlülüklerin ayrıntılı olarak anlatılmasına geçiliyor. Önce helâl ve haram olan yiyeceklerden söz edilerek:

İhramlı iken avlanmayı helâl saymamanız şartıyla, çeşitli hayvanlar size helâl kılındı deniyor. Ayette ”Behîm'e" diye geçip ”hayvanlar" diye ifade ettiğimiz kelime dört ayağı olan tüm hayvanlar anlamına gelir. Yani: Deve, inek, koyun ve keçi gibi hayvanların etleri size helâl kılındı.

Ancak haram oldukları size okunanlar müstesna. Yani bundan sonraki üçüncü âyette haram oldukları Kur'an tarafından bildirilecek olanlar müstesnâ... Avlanmanın yasak olması demek, yasak olduğuna inanmak ve bu yasağı fiilen çiğnememek demektir. Bu husus, hem âyet ve hem de hadisçe sabittir... ”ihramlı iken..." Yani ihrama niyet etmiş iken... Arılatılan hususlar yasaktır.

Helâl kılınan hayvanların bu şartlarla birlikte anlatılması, insanların onlara olan ihtiyaçlarını hatırlatmak suretiyle verilen nimetin mükemmelliğine işaret etmek içindir. Sanki şöyle denilmek istenmiştir: Aslında bazı vakitlerde sizi onlara muhtaç etmeyecek şeyleri elde etmekten çekindiğiniz halde bu hayvanlar size mutlak olarak helâl kılındı.

Şüphesiz ki Allah dilediği hükmü verir. Hikmetinin gereği doğrultusunda neyi helâl; neyi de haram kılacağına O karar verir.