28

O, (insanlar) umutlarını kestikten sonra, ümitsiz bir duruma geldikten sonra

yağmuru yağdıran ve rahmetini, yağmurun bereketlerini ve her şeyde tecelli eden menfaatlerini

her tarafa dağlara, ovalara, bitkilere ve hayvanlara

yayandır. Âyetin deyimiyle ”ğays", insanları kuraklıktan kurtaran yağmur demektir. Bu sebeple yağmurun sadece faydalı olanına ”ğays" denmiştir. Çünkü yine yağmur manasına gelen ”matar", bazan zararlı olabilir, bazan vaktinde yağmayabilir. Allahu teâlâ, yağmuru insanlar ümitlerini kesmeden de yağdırabilir. Bunun ”insanlar umutlarını kestikten sonra" şeklinde bir kayıt getirilmesi nimetin mükemmelliğini kullara hatırlatmak içindir. Çünkü ümidin tamamen kesilmesinden ve bir belâya dûçâr olunduktan sonra nimetin elde edilmesi, çok daha fazla bir ferahlanma vesilesidir. O halde bu, şükre daha çok lâyık olan bir durumdur.

Fethu'r-Rahmân'da denir ki,: ”Allah, rahmetini yayar ifadesindeki rahmet, güneştir. Çünkü buradaki rahmet, birinci sırada sayılan yağmur rahmetinden başka bir şeydir. Şöyle ki,; bütün ümitler kesildikten sonra yağmurun gelmesi, güzel ve yerindedir. Ama yağmur devam edecek olursa usanç verir. İşte onun arkasından güneşin çıkması büyük bir nimettir. ”

O, hakiki dosttur, övülmeye lâyık olandır. Maliktir, kullarına lütfunu vermeyi, rahmetini yaymayı üstüne alan yüce bir zattır.