43

Şüphesiz ki, zakkum ağacı. ”Zakkum" : Cehennemde biten bir ağaç olup, cehennemliklerin yiyeceğidir.

Ayını'l-Meanî kitabında: ”Zakkum cehennemin altında bir ağaç olup en üstüne kadar yükselir. Ancak kökü diptedir. Tuba ağacının cennette yüksekte olduğu gibi."

Keşfü'l-Esrâr'da: ”Zakkum ağacı, dünya ağaçları şeklindedir. Ancak ateştendir. Zakkum onun meyvesidir. Bu çok tiksinilerek yenilen bir meyvedir." denilmiştir. Yine denildi ki,: ”Her ağır gelen yiyeceğe zakkum denir."

Lâfız burada alay etme tarzında kullanılmıştır. Nitekim: ”...Onları elem verici bir azapla müjdele." (Âl-i İmran: 21) âyetinde de tebşir (müjdelemek) onlarla alay etmek için kullanılmıştır. Çünkü elem verici azap, gerçekte müjde olmaz. Çünkü Allahü teâlâ zakkum ağacını (Saffât: 64)'de geçtiği gibi cehennemin dibinden çıkartmakla vasfetmiştir.