10

İnanan erkek ve kadınlara işkence yapıp Uhdûd ashabına yapıldığı gibi inananlara dinlerinden dönsünler diye eza ve cefa yapanlar ki, Kureyşliler, Bilâl ve Ammâr'a işkence ediyorlardı. Zaten muhabbet ehli belâdan yakasını sıyıramaz. Söyleyen şâir ne güzel söylemiş:

Âşıkın dertsiz olması ne uzakmış, Adn Cennetini sıkıntılar kuşatmış.

Sonra da tevbe etmeyenlere cehennem azabı ve yangın azabı vardır. Yaptıkları işkencelerden dolayı küfür ve eziyetlerinden vazgeçmeyenler, küfürleri sebebiyle ahirette ebedî olarak cezalandırılacaklardır. Ayrıca müminlere işkence ettiklerinden ötürü diğer cehennemliklerden fazla olarak daha şiddetli şekilde azap edileceklerdir. İki azap arasındaki fark böylece ortaya çıkmaktadır.

Ayette geçen ”sonra" kelimesi, Allah'ın hilim ve ikram sahibi olduğuna işaret etmek içindir. Zira O, hemen helak etmemekte, gecikse bile tevbeyi kabul etmektedir. ”Cehennem azabı"îıdan kastın, cehennemin soğukluğu ve zemherisi, ”yangın azabı" ndan maksadın ise, cehennemin sıcaklığı olması da muhtemeldir. Onlar soğuklukla sıcaklık arasında gelir giderler. Sıcaklık, mü'minleri dünyada yaktıkları için; soğukluk ise, diğer günah ve suçlardan ötürüdür. Çünkü ceza, amelin cinsinden olur.