6

Bu âyetin devamı olarak buyurdu, Yüce Allah, bu kelâmı ile şuna işaret etmiştir: Kulların hakkıyla ibadet yapamazlar. Onlar âciz ve zayıftırlar. Allah'tan kendilerine bir yardım gelmeyince bu mukaddes vazifede başarılı olamazlar. Yüce Allah kullarına yardım edip, onları şeytanın vesvesesinden korudu. Onlardan ibadete mâni olacak şeyleri giderdi. Onlara hidâyetini tevfik edip buyurdu. «Rabbimiz, biz zayıf ve günahkârız. Sana hakkıyla ibadet edemiyoruz. Yalnız senden yardım talep ederiz.» Bize hidayet ver ki, şeytanın şerrinden korunmuş olalım. Sana ibadette bizi daim kıl. Zira bizi sen yarattın. Kulluğuna lâyık gördün. Yalnız sana kulluk ederiz. Bize kuvvet ve kudret ver ki, ömrümüzün sonuna kadar sana ibadet ve itaatte bulunalım.

Hazret-i Ali (radıyallahü anh): «Kul daima halini Allah'a arzetmeli ve yalvarmalıdır» demiştir. Kul dediği zaman yalvararak halini arzeder ve mabudumuz sensin, yalnız sana ibadet ve kulluk ederiz, demek ister, âyetini okuduğu zaman da -Yalnız senden yardım isteriz, Senden başkasından yardım istemeyiz- demiş olur. Yüce Allah'ın bu âyeti göstermektedir ki, kul her işinde Allah'ın yardımına muhtaçtır. O'nun yardımı olmadan hiç bir şey yapılmaz. Allah'ın yardımı olmadan kulun ibadetlerini yerine getirmesi bile mümkün değildir.

Yüce Mevlâ'nın âyet-i celilesi hakkında ilim erbabı çok şey söylemiştir. Ehl-i îman nasibini alsın diye biz de bunlardan bir kısmını zikrettik.

Diğer bir ifadeye göre demek, bizi yoktan var eden Allah dünya sevgisini kalbimizden söküp atar, riyayı terk ettirir, ihlâs ile sana ibadet ederiz. Yardımı senden isteriz. Bütün varlığımızla sana kulluk ederiz. Kalbimizin sırlarının açılmasını senden dileriz. Kendilerine hidâyet verilip, hakkıyla ibadet eden kulların gibi bize de ibadet etmek nasip eyle. İbadetlerimizin doğru olmasını ve kabul edilmesini senden dileriz. Senin emrin ile sana ibadet ederiz. Bizi ibadetini beğenip kibre kapılanlardan eyleme. Halimizi ibadetine lâyık eyle. Senin yardımını senden istiyoruz. Rahmetinden bizi mahrum etme.

Soru: Allah'tan yardım dilemek işe başlamadan önce gerekmez mi? İş bittikten sonra yardım dilemenin faydası nedir?

Cevap: İşten sonra yardım talep etmek yapılan iş için değil, o işin sevabını talep içindir. Bir de şeytanın onu riyaya düşürüp amelini iptal ettirmemesi ve ibadet sahibini ibadetinden alıkoydurma ması, amelini Allah'ın yardımı sayesinde hayır ile bitirmesi içindir.

Bazı müfessirler, «iyyâke na'büdü ve iyyâke neste'in» âyet-i celilesinin cemi (çoğul) olmasının hikmeti, farz namazların cemaatle kılınmasına işarettir, demişlerdir.

Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) cemaatle kılınan namazın yirmi yedi derece, tek başına kılman namazın ise iki derece sevabı olduğunu bildirmiş, cemaatle namaz kılmanın sünnet-i müekkede olduğunu haber vermiştir.

Kur'ân-ı Azîmüşşân’ın özelliklerinden biri de, bazan gayba, bazan muhataba hitap etmesidir. Bu özellik Fatiha süresinde açıkça görülmektedir. Yüce Allah, -Elhamdü lillâhi rabbil âlemin- kelâmı ile gayba, «İyyâke na'büdü ve iyyâke neste'în» âyet-i celilesiyle de muhataba hitap etmiştir. Bunun benzeri Kur'ân-i Kerîm'de çoktur.