194

«Haram ay haram aya bedeldir. Hürmetler karşılıklıdır. Onun için kim sizin üzerinize saldırırsa siz de tıpkı onların size saldırdığı gibi ona saldırın. Allah'tan korkun ve bilin ki, şüphesiz Allah takva sahipleriyle beraberdir.»

Müşrikler Müslümanlara sizin savaşmanız hangi ayda haramdır diye sormuşlardır. Müşriklerin bu sorudan maksadı, Müslümanların savaşmadıkları bir zamanda savaşıp akıllarınca onları gafil avlamaktı. Allahü teâlâ yukarıdaki âyeti indirerek buyurdu ki: «Kafirler haram aylarda sizinle savaşırlarsa siz de aynı şeklide onlarla savaşın, Onlar haram ayına riayet etmeyerek sizinle savaşırsa, siz de kısasa kısas olarak aynı şekilde savaşın. Haram aylarda size zulüm edip savaş açanlara siz de ayniyle mukabelede bulunun. Böylece haram aylara riayetsizlikten korkmayın. Allah'tan korkun. Siz ahdinizi önce bozmayın, ahdi bozma hususunda Allah'tan korkun. Bilin ki Allahü teâlâ'nın nusreti, yardımı zulümden korkanlar üzerinedir.»

Bu âyet-i çelilenin nüzul sebebi hususî, fakat hükmü umûmîdir. Bir kimsenin malına ve canına ihanet edilip zarar verildiği takdirde zarar verene aynı şekilde mukabelede bulunulur. Zarara uğrayan kimsenin herhangi bir âzası telef edilmişse zarar verenin de aynı şekilde o âzası telef edilir. Misliyle mukabelede bulunulur. Mal hususunda da durum böyledir. Telef olan malından eksik almadığı gibi fazla da alamaz, çünkü fazlası haramdır.