126

«Bu yardımı Allah, size sırf bir müjde olsun ve kalbleriniz bununla yatışsın diye yaptı. Yoksa zafer, ancak aziz ve hakim olan Allah'tandır,»

Bu mübarek âyetler, nusret ve zaferin sadece maddi sebeplerle tecelli etmediğini, ancak Allahü teâlâ’nın dilemesiyle gerçekleşeceğini bildirmektedir. Bu demek değildir ki, biz her şeyi bırakıp sırt üstü yatacağız. Biz her şeyin sebebine sarılacağız ve Allah'a itimat edeceğiz. O zaman Yüce Allah mü’min kullarına dilediğini verir.

Bu âyette-. Allahü teâlâ yapılan yardımın hikmetini bildiriyor ve şöyle buyuruyor: «Bu yardımı Allah size bir müjde olsun ve kalbleriniz onunla yatışsın diye yaptı.» O her zaman mü’min kullarının yardımcısıdır.

Tefsirciler arasında meleklerin yardımı hususunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Bir kısmı, melekler savaşmak için gelmemiştir. Savaşı mü’minlerin kazanacağını müjdelemek ve onların kalblerini yatıştırmak için Allah tarafından gönderilmiştir. Şayet melekler savaş için gelselerdi, mü’minlerin fazileti olmazdı. Halbuki mü’minlerin fazileti müdriklerle savaşmakta ve onları hezimete uğratmaktadır. Eğer melekler mü’minlere yardıma gelmiş olsaydı, bu kadar melefeo gerek yoktu, bir melek yeterli idi. Nitekim Lût (aleyhisselâm)'un kavmini bir melek helak etmiştir» demişlerdir.

Bazıları da şöyle demişlerdir: «Melekler mü’minlere yardım için gelmiştir. Onların alâmetleri kâfirlere zahir olurdu. Onların kâfirleri öldürdükleri yerde ateş alevi gibi bir şey çıkardı ve kâfirler onu görürlerdi. Hattâ Ebu Cehil, İbni Mes'ud (radıyallahü anh)'a şöyle demişti: -Beni yere sen düşürmedin. Tanımadığım biri düşürdü. Onunla çok uğraştım, fakat kılıcımın ucu ona değmedi, işte beni o helak etti.»

Bedir muharebesinde çok sayıda meleğin gelmesi, mü’minlerin kalblerini sakin ve sabit kılmak içindir. Allahü teâlâ melekleri de mücahidlerden kıldı ki, kıyamete değin hangi İslâm ordusunun sabrettiğini ve sevabını Allah'tan beklediğini bilsinler, onlara yardım ederek mü’minlerin safında savaşsınlar diye. Bedir muharebesinde meleklerin çok olmasının ikinci hikmeti de şudur: Melekler, dua ve tesbihatta bulunup, sevabını savaşanlara bağışlamak için çok gönderilmiştir.

Bunun geniş izahı Enfal sûresinde gelecektir.

Zafer ancak, mülkünde hâkim, galip ve aziz olan Allah'tandır. O her işi hükmü ile işler. Bazan kâfiri mü’min üzerine, bazan da mü’mini kâfir üzerine galip kılar. Bu, O'nun hikmetinin iktizasıdır.