19

«Ey iman edenler, kadınlara karşı zorla vâris olmaya kalkmanız size helal değildir. Apaçık hayâsızlık etmedikçe onlara verdiğiniz mihrin bir kısmını alıp götürmeniz için onları sıkıştırmayın. Onlarla iyi geçinin. Eğer onlardan hoşlanmıyorsanız, olabilir ki bir şey sizin hoşunuza gitmez de Allah onda bir çok hayır takdir etmiş bulunur.»

Bu âyetin nüzul sebebi şudur: Cahüiye devrinde bazı kimseler malına tamah ederek yaşlı kadınlarla -veya hoşlanmadıktan kadınlarla evlenmişlerdi. Bunlar aslında, zevceleri yaşlı olduğu veya hoşlanmadıkları için genç kadınlarla evlenmek arzusunda idiler. Bu yüzden de zevcelerini ihmal etmişlerdi. Fakat mallarına tamahen de boşamıyorlardı. Zevcelerinin kendilerine bir miktar mal vermek suretiyle boşanmalarını veya ölmelerini, dolayısıyla mallarına vâris olmalarını istiyorlardı. Bunun için de zevcelerini boşamaktan kaçınıyorlardı. Bunun üzerine Allahü teâlâ yukardaki âyeti inzal ederek şöyle buyurdu: «Ey iman edenler, kadınlara karşı zorla vâris olmanız size helâl değildir. Apaçık hayâsızlık etmedikçe onlara verdiğiniz mihrin bir kısmını alıp götürmeniz için onları sıkıştırmayın. Onlarla iyi geçinin. Eğer onlardan hoşlanmıyorsanız, olabilir ki bir şey sizin hoşunuza gitmez de Allah onda bir çok hayır takdir etmiş bulunur.» Yüce Allah, erkeklerin kadınlara zorla ve meşru olmayan bir yoldan vâris olmalarını ve onlar bir hayâsızlık yapmadıkça verilen mihrin geri alınmasını yasaklıyor. Müslümanların hanımlarıyle iyi geçinmelerini emrediyor. Hoşlanmadığınız kadınlarda belki Allah, sizin için bir çok hayırlar kılar da, onlar affınıza sebep olur veya onlardan salih evlâtlar meydana gelir. Böylece onların vasıtasıyla iki cihanın saadetini kazanmış olursunuz. Onları bırakıp da evlenmek istediğiniz kadınlarda belki sizin için bir hayır yoktur. Siz hangisinin iyi, hangisinin kötü olduğunu bilemezsiniz, onu ancak Allah bilir. Zevcelerinizi hoş tutunuz. Şayet onlarla geçinmeniz mümkün değilse, ma'ruf bir şekilde onları boşaymız. Böylece onlar da başkalarıyle evlensinler bir yuva kursunlar, buna asla mani olmayın.