106

«Ve Allah'tan mağfiret dile. Çünkü Allah çok yarlığayıcı, çok merhamet edicidir.»

Bu âyet-i celîlenin nüzul sebebi şudur: Ubeyrak isminde bîr şahsın Besir, Bişir ve Mübeşşir isimlerinda üç oğlu vardı. Bişir'e Ebu Ta'ma diye lâkap takmışlardı. Ebû Ta’ma şair ve münafıktı. Fırsat buldukça şiirleriyle Müslümanlara hakaret eder, sonra bunu falanca yaptı der, işin içinden çıkardı. Ebû Ta’ma, bir akşam Ebû Katade'nin amcasının evini soymuştu. Katade bu olayı şöyle anlatır: «Amcamın mutfak olarak kullandığı bir yer vardı, silâhı ve bütün yiyecekleri orada bulunurdu. Ebû Ta’ma gelip orada ne varsa hepsini almış. Sabah olunca amcam beni çağırdı ve evinin yağma edildiğini söyledi. Bunu kimin yaptığını sordum, amcam Ebû Ta’ma'nın yaptığını söyledi. Gelip durumu Peygamberimize haber verdim ve «Ey Allah’ın Resulü, Ebû Ta’ma gece amcamın evini soymuş, yiyeceklerini ve silahını almış. Yiyeceklerden vazgeçtik, bari silâhını versin» dedim. Bunun üzerine Peygamberimiz onları çağırtır ve amcam Rufaa'nın evini yağma ettiklerini söyler. Onlar bunu kabul etmezler ve Peygamberimize şöyle derler: «Ey Allah'ın Resulü Rufaa yeğeni ile birlikte bizim ailemize düşmanlık besliyorlar, şimdi de kendilerini temize çıkarmak için bizi hırsızlıkla itham ediyorlar, biz bunu asla kabul etmeyiz.» Peygamberimiz onların bu sözlerine inanır gibi oldu ve Ebû Katade'ye onların hırsızlık yapmadığını söylemek istedi. Tam o sırada bu âyet-i celile nazil oldu, onların ihanetini beyan etti. Başka bir rivayete göre, Ebû Ta’ma Yahudilerden birinin silâhını çalar. Ta’ma’nın silâhı çaldığı duyulunca bir grup onu evine kadar takip ederler. Ebû Ta’ma takip edildiğini anlayınca elindeki silâhı Ensardan birinin evinin avlusuna atar. O silâhı atadursun takipçiler onu yakalar ve Peygamberimizin huzuruna getirirler. Ebû Ta’ma silah çaldığını inkâr eder, bu arada akrabası da hâdiseyi duyar, Resûlüllah'ın yanına gelirler. Onlar Ta’ma’nın böyle bir şey yapmayacağını savunurlar ve onu haklı çıkarmaya çalışırlar. Peygamberimiz onların bu sözlerine inanır gibi olur. Bir Müslümam hırsızlıkla itham ettiği için Yahûdiyi azarlamak ister. O anda Allahü teâlâ yukardaki âyeti inzal ederek onların ihanetini açıklar ve şöyle buyurur: «Yâ Muhammed, doğrusu biz sana kitabı hak olarak indirdik ki, İnsanlar arasında Allah'ın sana gösterdiği gibi hüküm veresin. Hırsızlardan ve hainlerden taraf olma. Hainler için yaptığın mücadeleden dolayı Allah'tan mağfiret dile. Çünkü Allah çok yarlığayıcı, çok merhamet edicidir.» Yüce Mevlâ kullarının yapmış olduğu hataları istiğfar neticesinde bağışlar. Yeter ki, kul yaptığı hatalardan dönsün, tevbe-i istiğfar etsin.