8

«Allah'tan başka ilâh yoktur ve en güzel isimler O'nundur.»

Tefsirciler, sûrenin başındaki Hurûf-u mukattaanın müteşâbihattan olduğunda ittifak etmekle beraber, mânâsında ihtilâf etmişlerdir. Bunlardan birkaç tanesini saymakta fayda vardır: 1- Allahü teâlâ'nın isimlerinden biridir. 2- Peygamberimizin mübarek ismidir. 3- Kasemdir. 4- Ey recül demektir. 5- Ey insan demektir. 6- Yâ Tâhir. 7- Mânâsı sırdır. 8- Hususi mânâlara delâlet eder. Hazret-i Cabir ise şu açıklamayı yapmıştır: Tâ, Yüce Allah'ın Tâhir adının anahtarıdır, ona işaret eder. Hâ, Hadi adının anahtarı olup ona işaret eder.

İmam-ı Kelbî (radıyallahü anh)'ye göre bu sûrenin nüzul sebebi şudur: Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) Mekke'de gece ibadetini çok yapardı, öyle ki namazda uzun müddet, kalmaktan ayakları şişerdi. Allahü teâlâ sevgili Peygamberine gece ibadetlerini azaltmak için bu âyetleri inzal ederek şöyle buyurmuştur: «Yâ Muhammed, biz bu Kur'an'ı sana sıkıntı ve zahmet vermek için indirmedik. Kendine bu kadar zahmet verme. Biz bunu ancak Allah'tan korkanlara bir öğüt olarak indirdik. Yeri ve yüce gökleri yaratanın katından bir kitap olarak indirdik. O'nun isimlerinden birisi de Rahmân'dır ve O, arşa hükmetmektedir. Göklerde ve yerde, ikisi arasında ve nemli toprağın altında bulunanların hepsi O'nundur. Hiç kimsenin onlar üzerinde bir tasarrufu yoktur. Sen sesini yükseltsen de, yükseltmesen de O, bilir. Çünkü O, gizliyi de, gizlinin daha gizlisini de bilir. Hiçbir şey O'nun bilgisinden gizli kalmaz. Hem Allah'tan başka ilâh yoktur, en güzel isimler de O'nundur.» Yüce Allah ilmini beyan ettikten sonra Musa (aleyhisselâm)'nın kıssasını beyan buyurmuştur.