HÜMEZE SÛRESİ

Keremli Mekkede inmiştir. Dokuz âyettir.

1

"Arkadan çekiştirmeyi, yüze karşı (el-kaş-göz işaretleriyle) eğlenmeyi ve ayıplamayı âdet edinen her kişinin vay hâline"

"Veyl" Cehennemde bir dere adıdır ki bizzat cehennem onun azabından Allah'a sığınır. "Hümeze": Bir kişiyi yüzüne karşı ayıplamaya denir. Bu kelimenin lugat-sözlük anlamında "kırmak" ve "dürtmek" mânalarınadır. Karşımızdakini üzmektir. "Lümeze" ise: Kişiyi gıyabında o görmezken kaş, göz ve başka hareketlerle kötülemek demektir. Bir de "nemmamlık ederek" (Laf götürüp getirerek) iki dost arasını açmaya yarayan faaliyete denir.

Bu âyet-i kerîme Velîd b. Mugîre hakkında inmiştir. Bu herif, bu mendebur adam Rasûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i gıyabında kötüler, yüzüne karşı da ona üzücü hareketler yapardı. Bununla beraber hükmü geneldir. Bu vasıfta olan herkesi kapsar.

2

"Ki o, malı yığıp tekrar tekrar onu sayandır."

3

"Malı gerçekten kendisine (dünyâda) ebedi hayat verdiğini sanır o."

Veyl deresinde azaba müstahak olan boyuna mal yığandır. Bunun kendisini dünyâda ebedîleştireceğini sanandır. Böylece etrafında âdeta bir kral gibi hareket eden kişidir. Despotluk bu kişinin en bariz vasfıdır.

4

"Hayır. O, yemin olsun Hutame'ye atılacak."

5

"O Hutamenin ne olduğunu sana bildiren ne?"

O, âhireti reddeden ve malının kendisini dünyâda ebedileştireceğinî sanan kişi "Hutame" denen "İnsan yutmada çok obur yere" atılacak. Malına mağrur bu adam yüksek yüksek gökdelenler yaptınr. Bu evleri de her yönden süsler. İzzetim ve Celâlim hakkı için bu mendeburu ve yoldaşlarını (Hutame)ye atacağım. Onun sânı yüce ve işi acâib olduğu için Hak teâlâ buyurdu: "Yâ Muhammed! O Hutame ne nesnedir? Onu sana bildiren nedir?'

6

"O, Allah'ın tutuşturulmuş bir ateşidir."

7

"Tırmanıp yüreklerin tâ üstüne çıkacaktır o."

O Hutame Hak teâlâ'nın yaratmış olduğu bir ateştir. İnsanın da en nâzik yeri "kaip"tir. Ateşin oraya çıkışından bahsedilmesi enteresandır. Çünkü kâfirin azap sebebi "kalbindeki küfür"dür Ateşin de orayı da kapsıyacağı vurgulanıyor. Onun için onun azabı tatması ilahî adalet gerçeğidir. Yüce Allah dünyada mü’minlere elleriyle, güçleriyle ve dilleriyle-kalemleriyle eziyet eden bu kişilere misilleme yapacak. Bu işkencenin merkezi kalp olduğu için ateş onu da saracak. Yandıkça uzuvları tekrar canlandırılacak. Azap böylece bitmez-tükenmez halde sürüp gidecek. Allah korusun.

8

"Bu (ateşin kapıları da) onların üzerine kapatılmıştır."

9

"(Kendileri) uzatılmış sütunlarda (bağlı olarak),"

Dünya ateşlerinin çok üstünde bir "tutuşturulmuş ateş" yanacak.

Rivayete göre dünyâ ateşi cehennem ateşinin söndürülmüş şekline denir. Bir de ateşin ateşten kapılarını düşünün. Bu kapılar sıkı sıkıya üzerlerine kapatılacak. Ne onlar dışarı çıkabilecekler, ne de dışardan bir kişi girebilecek. Üstelik ateşten direklere de bağlanacaklar. Gerçekten dayanılmaz bir ateş! Allah bizi, neslimizi korusun. Bizleri îman devletinden "bir an bile" ayırmasın.