86

İman edip Peygamberlerin hak olduğuna şahitlik ettikten ve kendilerine apaçık deliller geldikten sonra inkâr eden bir kavmi, Allah nasıl hidâyete erdirir? Allah, zalim kavmi hidâyete erdirmez.

Muhammedin Peygamberliğine iman edip onun hak Peygamber olduğunu tasdik ettikten ve Peygamberin doğru olduğunu ortaya koyan açık deliller geldikten sonra, onun Peygamberliğini yalanlayan bir topluluğu Allah nasıl doğru yola iletir? Allah, inkârı imana tercih eden zalim bir topluluğu hidâyete erdirmez.

Müfessirler bu âyet-i kerime’de zikredilen ve "İman ettikten sonra kâfir 'olan ve bu sebeple Allah'ın hidâyetine erişemeyecek olanlar"dan kimlerin kastedildiği hususunda farklı görüşler zikretmişlerdir.

a- Abdullah b. Abbas İkrime, Mücahid ve Süddiden nakledilen bir görüşe göre, bu âyet-i kerime, Haris b. Süveyd el-Ensari isimli kişi hakkında nazil olmuştur. Bu kişi Müslüman olduktan sonra, dinden çıkmış, müşriklere katılmış sonra da pişman olup ve kavmine, Resûlüllah’a gidip tekrar İslama dönmek istediğini söylemelerini bildirmiş kavmi de bunu Resûlüllah’a arzetmişler işte bunun üzerine tekrar Haris hakkında daha sonra gelen "Ancak bundan sonra tevbe edip kendilerini düzeltenler müstesnadır. Çünkü Allah, çok affeden ve çok merhamet edendir. Âl-i tmran sûresi, 3/89 âyet-i kerimesi nazil olmuş kavmi de durumu ona bildirmiş o datekrar Müslüman olmuştur.

b- İkâmeden nakledilen diğer bir görüşe göre ise bu âyet-i kerime, Ebû Âmir er-Rahib, Haris b. Süveyd ve bunlar gibi on iki kişi hakkında nazil olmuştur. Bunlar İslam dininden çıkıp Kureyş müşriklerine katılmışlar daha sonra ise ailelerine mektup yazarak tevbe edip tekrar İslama dönmelerinin mümkün olup omayacağnı sormuşlar bunun üzerine bunlar hakkında bu surenin seksen dokuzuncu âyeti nazil olmuş ve tekrar İslama girebileceklerini beyan etmiştir.

c- Abdullah b Abbas ve Hasan-ı Basriden nakledilen başka bir görüşe göre buradaki İslama girip tekrar çıkanlardan maksat, ehl-i kitap olan Yahudi ve Hristiyanlardır. Çünkü bunlar, kendilerine gelen Tevrat ve İncilde, Hazret-i Muhammedin sıfatlarını bularak, gelmeden önce ona iman etmişler fakat Hazret-i Muhammede Peygamberlik geldikten sonra da onu inkâr etmişlerdir.

Taberi diyor ki: "Âyet-i kerime’nin zahiri, bu son görüşe daha uygundur. Ancak

birinci görüşte olanların sayısı daha fazla ve Kur'ana ait bilgileri daha güçlüdür. Bu itibarla bu âyet-i kerime’nin, Haris b. Süveyd gibi, önce Müslüman olup daha sonra dinden çıkan kişiler hakkında inmiş olması mümkündür. Ancak, âyetin genel ifadesi, bu gibi duruma düşen herr insanı kapsadığından Resûlüllah gelmeden ona iman eden, geldikten sonra da onu inkâra kalkışan ehl-i kitabın da bu âyetin muhteviyatına girdiğini söylemek uygundur.