77

Kendilerine "Ellerinizi savaştan çekin. Namazı kılın, zekatı verin," denilenleri görmez misin? Onlara savaş farz kılınınca içlerinden bir kısmı, insanlardan, Allah'tan korkar gibi hatta daha şiddetli bir şekilde korkuyorlar ve "Rabbimiz bize savaşı niçin farz kıldı?" Bizi yakın bir zamana kadar geri bırakmalı değil miydi?" diyorlar. Ey Rasûlüm, de ki: "Dünyanın menfaati pek azdır. Âhiret ise Allah'tan korkanlar için daha hayırlıdır. Ve kıl kadar zulme uğratılmazsınız.

Ey Rasûlüm, kendilerine: "Şimdilik müşriklerle savaşmaktan elinizi çekin, namazı dosdoğru kılın, zekatı layık olanlara verin." denilenleri görmedin mi? Onlara, arzuladıkları savaş farz kılındığında, içlerinden bir cemaat, müşriklerden, Allah'tan korkarcasına veya daha şiddetli bir şekilde korkar oldular. Ve sızlanarak, dünyaya meylederek ve rahat yaşamayı tercih ederek şöyle demeye başladılar: "Ey Rabbimiz, savaşmayı bize niçin farz kıldın? Evlerimizdeki yataklarımızda ölünceye kadar bize mühlet verseydin ya." Ey Muhammed de ki: "Dünyadaki geçimliğiniz az bir şeydir. Çünkü dünyanın kendisi geçicidir. Rablerinden korkanlar için âhiret nimetleri daha hayırlıdır. Çünkü âhiret nimetleri devamlıdır. Sizler, hurma çekirdeğinin kovuğunda bulunan kıl kadar bile haksızlığa uğratılmayacaksınız.

Müfessirler, bu âyeti kerime’nin nüzul sebebi hakkında iki görüş zikretmişlerdir.

a- Abdullah b. Abbas, İkrime, fbn-i Cüreye, Katade ve Süddi'ye göre bu âyet-i kerime, namaz ve zakâtın farz kılınıp cihadın henüz farz kıhnmadığı bir zamanda müslüman olan, nmaz kılma ve zekat vermenin yanında cihadın da farz kılınmasını isteyen fakat cihad farz kılınınca da savaşmak zorlarına giden bir kısım sahabiler hakkında nazil olmuştur.

Bu hususta Abdullah b. Abbas diyor ki; "Abdurrahman b. Avf ve arka daşları Resûlüllah'a geldiler ve ona "Ey Allah'ın Resulü, biz müşrik iken güçlüydük, müslüman olunca zelil duruma düştük." dediler. Resûlüllah da "Ben, af fetmekle emrolundum. Kimseyle savaşmayın." buyurdu. Allahü teâlâ Resûlüllah'a, Medine'ye gönderince savaşmayı emretti. Fakat savaşmak bir kısım müslümanlara zor geldi. İşte bunun üzerine bu âyet-i kertme nazil oldu ve dünya ha yatının az bir geçimlik olduğunu, bu itibarla onu tercih etmenin isabetli olmadı ğını, âhiretin ise mü’minler için daha hayırlı olduğunu, Allah yolunda savaşarak âhireti tercih etmenin gerektiğini beyan etmiş oldu.

b- Mücahid ve Abdullah b. Abbas'tan nakledilen diğer bir görüşe göre bu âyet-i kerime ve bundan sonra gelen seksen üçüncü âyetin sonuna kadar olan âyetler, Yahudiler hakkında nazil olmuştur. Allahü teâlâ bunların durumuna düğ mekten sakindırmıştır.