6

Peygamber, mü’minlere kendi öz nefislerinden daha üstündür. Peygamberin hanımları da mü’minlerin anneleridir. Allah'ın kitabında akraba olanlar (miras hususunda) birbirlerine, mü’minler ve muhacirlerden daha yakındırlar. Ancak dostlarınıza yapacağınız bir iyilik, bunun dışındadır. Bu hüküm kitapta yazılıdır.

* Bu âyet-i kerime’de çeşitli hükümler zikredilmiştir. Bunlan şöyle sıralamak mümkündür:

"Peygamber mü’minlere kendi az nefislerinden daha üstündürler. Yani Resûlüllah, sevilmede ve sözünün dinlenmesinde kişiye bizzat kendisinden daha üstündür. Kişi Resûlüllahı kendisinden daha fazla sevmedikçe hakkıyla iman etmiş olamaz."

"Peygamber efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) bir hadis-i şerifinde şöyle buyurmuştur:

"Ben sizden birinize, babasından, çocuğundan ve bütün insanlardan daha sevgili olmadıkça o kimse iman etmiş olamaz. Buharî, K.el-İman, bab: 8 / Müslim, K.el-îman, bab: 70, Hadis no: 44

Diğer bir hadis-i şerifte de şöyle buyurulmuştur: ,

"Hiçbir mü’min yoktur ki ben onun için dünya ve âhirette diğer insanlardan daha üstün olmayayım. Dilerseniz "Peygamber, mü’minlere kendi öz nefislerinden daha üstündür." âyetini okuyun. O halde hangi mü’min ölür de geride mal bırakırsa o malı, mirasçıları kim ise onlar alsın. Şâyet geriye borç veya zayi olacak birşey bırakırsa bana başvurulsun. Zira ben o kişinin velisiyimdir Buhari, K. Tefsir el-Kur'an, Sûre 33, bab: 1 / Müslim, K.el-Feraiz, bab: 15, Hadis no: 1619 / Ebû Davud, K.el-İman, bab: 15, Hadis no: 2954

Âyette zikredilen diğer bir hüküm ise: "Allah'ın kitabında akraba olanlar (Miras hususunda) birbirlerine, mü’minlerden ve muhacirlerden daha yakındırlar." hükmüdür.

Bu hüküm gelmeden önce mü’minler, aralarında anlaşma yaparak veya birbirlerini kardeş ilan ederek, aralarında akrabalık bağı bulunmasa da birbirlerine mirasçı oluyorlardı. Resûlüllah, muhacirlerle Ensart kardeş yaptığında bunlar bu kardeşliğin icabı olarak birbirlerinin mirasını alıyorlardı. Bu âyet-i kerime inince, mirasçı olacakları belirtilen akrabalar dışında, kimsenin kimseye mirasçı olmayacağı beyan edildi ve gerek sözleşmeyle gerekse kardeşlik kurmakla meydana gelen mirasçılık kaldınlmış oldu.

Âyette zikredilen diğer bir hüküm de: "Ancak dostlarınıza yapacağınız bir iyilik bunun dışındadır." hükmüdür. Âyet-i kerime’nin bu bölümü, mirasta paylan olan akrabalar dışındaki insanlara mirastan pay verilemeyeceğini beyan eden hükmün bir istisnasıdır. Şöyle ki: Mirastan pay alma hakkına sahip olmayan insanlara bir kısım iyiliklerde bulunul abileceği hükme bağlanmaktadır. Buna göre mirasçı olmayanlara iyilikte bulunulabilir, vasiyet edilebilir, ödeyecekleri diyetlerde kendilerine yardım edilebilir.

Âyetin son bölümünde: "Bu hüküm kitapta yazılıdır." buyuruluyor. Buradaki kitaptan maksadın, Levh-i Mahfuz olduğu zikredilmiştir. Buna göre mana şöyledir: "Akrabaların miras yönünden birbirlerine daha yakın oldukları hükmü, Levh-i Mahfuzda yazılı olan bir hükümdür, değişmez."