3

Kadir gecesi bin aydan hayırlıdır.

Ey Rasûlüm, sen, kadir gecesinin ne olduğunu nasıl bileceksin? Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.

Âyette zikredilen "Bin ay"ın hangi aylar olduğu hususunda müfessirler tarafından çeşitli izahlar yapılmıştır.

Miicahid'e göre bu ifade, kadir gecesinde Allahr razı edecek olan bir ameli işlemek, o gecenin dışında yapılan bin aylık amelden daha hayırlıdır." manasına gelmektedir.

Katade'ye göre ise kadir gecesi kendisinde kadir gecesi bulunmayan bin aydan her yönüyle daha hayırlıdır.

Mücahid'den nakledilen başka bir görüşe göre, burada zikredilen bin aydan maksat, İsrailoğullarından bir kişinin geceleri ibadetle, gündüzleri cihadla geçirdiği bin aydır. Yani kadir gecesinde ibadet etmek, bu kişinin bin aylık ibadet ve itaatından daha hayırlıdır." demektir.

Yusuf b. Sa'd'dan rivâyet edilen başka bir görüşe göre burada zikredilen "Bin ay"dan maksat, Emevilerin iktidarda kalma müddetidir. Kadir gecesi onların iktidarlarının tüm süresinden daha hayırlıdır. Bu hususta Yusuf b. Sa'd diyor ki:

"Hazret-i Ali'nin oğlu Hasan, Muaviye'ye biat edince bir adam ona şöyle dedi: "Sen mü’minlerin yüzünü kara ettin." Yahut: "Ey mü’minlerin yüzünü karartan." Bunun üzerine Hasan da şöyle dedi: "Allah senin iyiliğini versin. Beni kınama. Zira Resûlüllah’a (rüyada) Emevi oğullarının, minberin üzerine çıktıkları gösterildi. Bu, Resûlüllah’ın hoşuna gitmedi. Bunun üzerine: "Ey Rasûlüm, şüphesiz ki biz sana kevseri verdik." Kevser Sûresi, 108/1 yani cennetteki nehiri verdik" âyeti indi. Ve "Ey Rasûlüm, şüphesiz ki biz onu (Kur’an’ı) kadir gecesinde indirdik. Sen kadir gecesinin ne olduğunu nereden bileceksin. Kadir gecesi Emevilerin hakim oldukları bin aydan daha hayırlıdır." nasslan indi. Tirmizi, K. Tefsir el-Kur'an, Sûre: 97, Hadis no: 3350

Tirmizi bu hadisi Rivâyet ettikten sonra bunun garip hadis olduğunu, sadece Kasım b. Fadıl tarafından rivâyet edildiğini, hadisin ravisi Yusuf b. Sa'd'ın da tanınmayan birisi olduğunu söylemiştir. İbn-i Kesir ise bu hadisin münker (reddedilen) bir hadis olduğunu, Emevilerin iktidarîamın doksan iki yıl devam ettiğini bin ayın ise seksen üç yıl dört ay olduğunu söylemiştir. Yine İbn-i Kesir, bu haber zikredilerek Emevilerin iktidarlarının kötülenmek istendiği halbuki böyle bir şey sözkonusu olsaydı başka bir usulle kötülenmesinin gerekeceğini ifade etmiştir. Zira kadir gecesinin Emevilerin iktidarlarının süresinden daha hayırlı olduğunu söylemek onların iktidarlarının kötülemek manasına gelmez. Çünkü kadir gecesi çok faziletli bir gecedir. Nitekim Kur'anda başlı başına bir Sûre onun faziletini bildirmektedir. Burada Emevilerin iktidarlarının kötülüğünün ortaya çıktığım söylemek uygun olmayan bir izah tarzıdır.

Taberi "Bin ay" hakkında zikredilen görüşlerden "Kadir gecesinde yapılan amelin, içinde kadir gecesi bulunmayan bin aydan daha hayırlıdır." diyen görüşü tercih etmiş ve bunun dışındaki görüşlerin sıhhatli bir delile dayanmayan asılsız iddialar olduğunu söylemiştir.