42

hakkı batılla bulamayıp da bile bile hakkı gizlemeyin

(........) hakkı batıl ile karıştırıp telbis etmeyiniz, doğruyu yalanla, yanlışlarla bulayıp da (........) bile bile hakkı ketmetmeyiniz - bu ayetin mefhumu pek şümullüdür. İlmî ve amelî hususata şamildir. Bilgiçlerin, tedlislerine, tezvirlerine ve tahriflerine, hattâ ehli ticaretin karışık muamelâtından ve hâkimlerin haksız hükümlerine varıncaya kadar hepsine şümulü vardır. «İnsanları aldatmayınız, sahtekârlık yapmayınız» mealinde bir umumu müfittir. Ve maamafih sevkı bilhassa ilmî haysiyeti istihdaf ediyor. Nice kimseler vardır ki, hakaikı ilmiyeyi tahrif ederler, sui istimal eylerler, onları kendi gönüllerine göre evirerek çevirerek aslından çıkarırlar, bakırı yaldızlarlar, altın diye satarlar, bu hal ahbarı Beni İsrailde çok vardı, bunlar kendi yazdıkları fikirleri, te'villeri tercemeleri, aslı Tevrat ile karıştırıyorlar, seçilmez bir hale getiriyorlar, ve bazan da evsafı Muhammediye hakkında yaptıkları gibi kütübi salifedeki ayetleri saklıyorlardı ki, bu bapta (........) vesaire gibi diğer ayetler de vardır. Bunlar Tevratın aslını mahfuz tutmuyorlar, kendi yazdıkları tercemeleri işte kitabullah diye Tevrat yerine koyuyorlardı ve mesaili ilmiyede hakikati takip etmiyerek kendi gönüllerine göre beyanatta bulunuyorlar, heva-vü teşehhiye sapıyorlar, safsatalar yapıyorlar, arzularına tabi oluyorlardı bu suretle hak fikri, hak i'tikadı kalmıyor, telbis, teşviş, aldatıcılık hükümran oluyordu. İşte bütün bunlara karşı ulemai Beni İsraile sureti umumiyede bu hıtabı nehiy irat buyurulmuştur ki, Kur’ân’da bu bapta başka bir ayet olmayıp da yalnız bu ayet olsa idi kur'anın terceme ve tefsiri mes'elesinde ve sair vaziyeti ilmiyede islâmın hattı hareketini, vazifei ilmiyenin şeklini tayin etmek için bu ayet kâfi gelirdi. Tecridi Kur’ân me'selesinin en büyük ehemmiyeti olduğu Kur’ân’ı Kur’ân, tercemesini terceme, tefsir ve te'vili de tefsir ve te'vil olarak bellemek ve belletmek bir farızai hak bulunduğu unutulmamalı. Farisî Kur’ân, Türkçe Kur’ân gibi tabirlerden ihtiraz etmelidir. Çünkü milyonla terceme ve te'vil yazılır, onlar yine hakikati Kur’ân olmaz, Cenab-ı Hak ise (........) buyurmuştur. Bundan başka