115

ve hayra dair her ne yaparlarsa hiç bir zaman ona küfran ile karşılanmayacaklardır, ve Allah o müttakileri bilir

ÜMMETİ KAİME; Hakşinas, doğru, doğrulan veya Allah için kalkan, müstakim, adil ümmet manâlarına gelir.

Cumhuru müfessirînin muhtarına göre burada Ehli kitabdan murad, Mûsa ve İsa aleyhimesselâma iman etmiş olanlardır. Ve bu âyetin sebeb-i nüzulünde bir kaç rivayet vardır.

1- Abdullah İbn-i Selâm ve Se'leb İbn-i Said ve Üseyd İbn-i Ubeyd gibi zevat müsliman oldukları zaman diğer Yehudîler bunların aleyhinde bulunmuştur, küfr-ü husranlarından bahsetmişlerdi. Bunlara karşı fazıletlerini beyan hakkında bu âyet nâzil olmuştur.

2- Ehli Necrandan kırk, Habeşten otuz iki, Rumdan üç ki, minhaysülmecmu' yetmiş beş zat dini İsa üzere iken Muhammed aleyhissalâtü ves-selâmı tasdik ederek iman etmişlerdi. Âyet bunlar hakkında nâzil olmuştur.

3- Resulullahın Medineye kudumundan evvel Ensar miyanında Es'ad İbn-i Zürare ve Bera İbn-i Ma'rur ve Muhammed İbn-i Mesleme ve Ebû Kays İbn-i Sırme İbn-i Enes muvahhidînden idiler, cenabetten guslederler ve bildikleri kadar şeriatı Hanîfiyye ile amel ederlerdi. Resulullah gelince derhal tasdik edib ona nusrat ettiler.

4- Yukardaki âyetlerde Ehli kitab zemmolunduktan sonra hepsinin böyle olmayıb içlerinde sıfatı hamîde ve hısali mardıyye ile muttasıf olanları da bulunduğu beyan olunmak için nâzil olduğu da söylenmiştir.

Bazı müfessirînin beyanına göre de burada Ehli kitab müslimanlara dahi şamil olan manâi eammına masruftur. Ve her halde siyakı âyet (........) cümlesindeki mü'minleri beyan olduğu zahirdir.

Ehli kitabın iman edenleri böyle, alel'umum kâfirlere gelince: Ehli iman bunların servetlerinden ve hayatı Dünya uğurunda kesreti infaklarından endişe etmemelidirler. Çünkü: