MUHAMMED

Sûre-i Muhammed aleyhisselâm, namı diğeri Sûre-i kıtal Medînede nâzil olmuştur. Ancak (.......) âyeti Resuli ekrem sallallahü aleyhi vesellem Mekkeden çıkıp Gâre giderken ona bir baktı da «sen Allah’ın beldelerinin Allah’a en sevgilisisin, sen Allah’ın bilâdının en sevgilisisin, senin ehalin beni çıkarmasalardı ben senden çıkmazdım» dedi, o vakıt da Allahü teâlâ bu âyeti indirdi diye Katâdeden bir rivâyet vardır. Bu suretle hicret seferinde henüz Medîneye vusulden evvel nâzil olanların da Mekkî sayıldığına nazaran o âyet de Mekkî addedilmek lâzım gelir.

Âyetleri - Kûfîde otuz sekiz

Kelimeleri - Beş yüz kırktır

Harfleri - İki bin üç yüz kırk dokuzdur

Fasılası - (.......) harfleridir

Bu Sûrenin başı ile evvelki Sûrenin âhiri beynindeki münasebet ıhtara hâcet olmıyacak kadar açıktır. Öyle ki, besmele okunmadan vasledilirse ilk âyet onun doğrudan doğru bir sıfatı kâşifesi olarak okunur.

Peygamberlerden: Nuh, Hûd, Salih, Musâ, Davud, Süleyman aleyhimüsselâm harb-ü kıtal ile emrolunmuşlardı. Evvelki Sûrede (.......) buyurulduğu gibi burada da o sabrın tatbikatından birisi harb-ü kıtalde sabr-u sebat ve hasâisı Muhammediyyeden birisi de bu suretle cihad olacağı anlatılmıştır. Zira dînde hakkı tekvâ ve Allah için hakkı cihad ancak hak yolunda fedayı canı

göze alarak Allah yolunda çarpışmakla mümkin olur. Ve Allah için olmıyan katillerin, tecavüzlerin önüne ancak Allah için kıtale hazırlanmakla geçilebilir. Bu suretle bu Sûre «Bedr» den Mekkenin fethine kadar olan istihzaratın (.......) mısdakı üzere bir ifâdesidir.

1

Onlar ki, küfretmekte ve Allah yolundan yüz çevirmektedirler, Allah amellerini boşa gidermektedir

(.......) onlar ki, küfredip (.......) Allah yolundan yüz çevirmekte yâhud men'eylemektedirler -

SADDÛ, yüz çevirmek, ı'raz eylemek ma'nasına (.......) den lâzım yâhud da men'eylemek, çevirmek ma'nâsına (.......) den müteaddi olabilir. İkisile de tefsir edilmiştir. Keşşaf hâşiyesi Keşfte derki evvelki azherdir. Zira (.......) buyurulduğu cihetle Allah yolundan sadd, Muhammed aleyhisselâmın getirdiği tarikı müstekımden ı'razdır. İkinci âyette (.......) buyurulmasına tekabül suretiyle mutabık olan da budur (.......) Hakıkaten bu iki âyetin sevkı kâfirlerle mü'minlerin ve bilhassa Hazret-i Muhammede indirilene gereği gibi îman edenlerle etmiyenlerin bir mukayesesini göstermek ı'tibariyle bu tekabül, mühimdir. Nüzulün sebebi Mekke müşrikleri olmakla beraber mefhum, eâmmdır.

Ya'ni Mekke müşrikleri gibi küfredib de Allah yolundan, Muhammed aleyhisselâmın da'vet ettiği hak islâm dîninden yüz çevirenlerin (.......) Allah amellerini dalâle vermektedir. - Mesâıylerini, çalışmalarını, yaptıkları iyi işleri hedefine isabet ettirmeyib boşa gidermektedir. Buna mukabil