13

Müjde size diye bu gün o Cennetler ki, altlarından ırmaklar akıyor, içlerinde muhalled kalacaksınız, işte fevzî azîm odur.

… dan bedeldir. İbn-i Atıyye demiştir ki, (.......) kavline de zarf olabilir. Yâni münafıkların şöyle şöyle çığırıştıkları gün mü'minler o büyük murada irecekler demektir. Münafıklar, Medînede olduğuna nazaran bu âyetler de Medenî olmak gerektir. (.......) bize bakınız nurunuzdan ıktibas edelim - yâ'ni mü'minler nurları önlerinde ve sağlarında koşarak o büyük murada irerlerken münafıklar yetişemeyib karanlıkta kalacaklar da mü'minlere arkalarından diyeceklerki bizden tarafa bir bakın da nurunuzdan biz de ışık alalım, istifade edelim. Zira onlardan tarafa baktıkları zaman önlerinde bulunan nur o tarafa geleceğinden ondan istifade edecekler, yâhud bizi gözetin, bekleyin de biz de size iltihak edelim ve bu suretle nurunuzdan ışık alalım (.......) Denecek ki, - mü'minler veya Melekler tarafından denecek (.......) dönün arkanıza da bir nur almağa çalışın - bir nur bulmak vasıtası arayın.

Evvelâ bu «dönüm emri», def'olun gibi bir azar, bir tarttır, siz dünyada dönekliği sever, irtidada vasıta arardınız, haydın dönün kabilse veya dönmekte faide varsa dönün arkanıza da bir nur arayın, şimdi burada size bakacak yok. Arkaları, nur taksim olunan mevkıf yâhud nurun sebebi olan iymanın tahsıl olunduğu Dünyadır. (.......) derken arlarına bir sur çekilmiştir. - SUR, bir şehrin etrafına dairen madar çekilen hisara denilir. Burada mutlak hâciz mânası verilmiştir. İbn-i zeyd ve Mücahid buna A'raf demiştir. Diğerleri ise A'raftan başka olduğunu söylemişlerdir. Ba'zıları mümane'at ve haylûlet mânası vermişler ya'ni Münafıklar, Müminleri talebden men'olunacaklar demişlerdir. Sairleri de Cennet ile Cehennem arasında bir sed demişlerdir. Öyle bir sur ki, (.......) onun bir kapısı var - Çok değil bir kapı, Allahü a'lem bu îman kapısı olmalıdır. Ondan ancak Mü'min olanlar girebilecektir. (.......) Bâtnı - ya'ni o kapının yâhud surun içi (.......) rahmet onda - künhü ta'rif ve tasvire sığmayacak bütün sevab ve ni'met onun içinde (.......) dışı ise (.......) o yüzden - ya'ni o kapı veya sur cihetinden (.......) azâbdır. - Dışındakilere azâb o cihetten gelir.