SAFF

«Saff» sûresi medenîdir. Buna «Havariyun» sûresi ve «Isa» sûresi dahi denilir.

Âyetleri - On dörttür.

Kelimeleri - İki yüz yirmidir.

Harfleri - Dokuz yüz yirmi altıdır.

Fasılası (.......) harfleridir.

Bunun sebeb-i nüzulünde üç rivayet vardır: Hâkim ve daha diğerleri Abdullah İbn-i selâm radıyallâhü anh Hazretlerinden sahihan şöyle rivayet eylemişlerdir: demiştir ki, Resulullahın eshabından bir kaç kişi oturmuştuk, müzakere ediyorduk, amellerin hangisi Allahü teâlâya daha sevgilidir? Bilsek de onu işlesek dedik, Allahü teâlâ da (.......) inzal buyurdu, «Resulullah sallâllahü aleyhi ve sellem de bize sonuna kadar kıraet eyledi». Âlûsî der ki, bu hadîs Şeyhaynin şartı üzere sahih bir hadîstir. Bunu İmam Ahmed ve Tirmizî ve daha bir çokları rivayet etmişlerdir. Hattâ hafız İbn-i Hacer demiştir ki, Dünyada rivayet olunan müselsel hadîslerin en sahihidir (.......)

İkincisi Dahhâkten şöyle rivayet olunmuştur. Ba'zı gençler muharebede şöyle yaptık, böyle yaptık diye yapmadıkları şeyler söylemişlerdi.

Üçüncüsü İbn-i Zeydden rivayet olunduğuna göre «Münafıklar mü'minlere biz sizdeniz ve sizinle beraberiz dedikleri halde sonra fiıllerinde hılâf görülmüş olmak sebebiyle nâzil olduğu söylenmiştir. Âlûsî bu üçüncü rivayetin evvelkiler kadar kuvvetli olmadığını söyler.

Bu Sûrenin hulâsai mazmunu sıdk-u sadakatle Allah yolunda cihada tergib ve ihzar ve bu suretle evvelki Sûrenin mazmunu ve imtihan mevzuu olan (.......) nehiylerini bir te'kid ve İslâmın istıkbalini tavzıhtir. Sûre-i İmtihanın âhrinde yeisten tahzir ile ümidi Âhıret takviye olunduğu gibi burada da dini islâmın bütün âlem müvacehesinde zuhur ve ulviyyetini isbat için daha büyük imtihan devreleri geçirmek üzere heyeti islâm mücahede meydanlarında «bünyanı mersus» gibi ahzı mevkı edecek vechile tanzîm ve tensika da'vet olunarak buna imtisal eden mü'minlere gayei muvaffakıyyet tebşir edilecektir. Şöyle ki,

1

Tesbih etmekte Allah için Göklerdeki ve Yerdeki, o öyle azîz öyle hakîm.