7

Ve doğrusu onlar sizin zann ettiğiniz gibi zann etmişlerdi ki, Allah ebedâ hiç bir kimseyi ba's etmiyecek

(.......) bunun atfında da iki vecih muhtemildir. Cinnin birbirlerine sözlerini hikâye olduğuna göre (.......) zamiri İnse (.......) hıtabı Cinnedir. (.......) ya ma'tuf olarak doğrudan doğru vahy olunan kelâmi ilâhî olduğuna nazaran (.......) zamiri Cinne, hıtab İnsedir. Bu makamda âyetlerin böyle bir aşağıye bir yukarıya atfında iki tarafa çakan şimşek gibi bir yaldırayış ve bu suretle bir taraftan anlatılan zann mefhumundaki çalkanışa bir taraftan da onlara saldırılan şihabların parıldayışına tam bir mütabekat belagatı vardır.

Ya'ni ey o Cinlere sığınan insanlar o Cinler de sizin gibi zannetmişlerdiki, yâhud ey o Kur’ân’ı dinlemiş olan Cinler o size aldanan insanlar da sizin gibi zannetmişlerdiki - (.......) Allah ebeden hiç kimseyi ba'setmiyecek - ya'ni âleme hakk-u savabı anlatır, sizlere haddinizi bildirir, yalanlarınıza, tuğyanlarınıza karşı başlarınıza ateşler yağdırır bir Peygamber, bir Resul göndermiyecek zannetmişlerdi. Burada Ba'sin Âhırette ölüleri diriltip herkesin cezalarını vermek ma'nası da melhuz ise de murad Dünyada vaki' olan Peygamberin bi'seti olduğuna gelen âyetler anlatmaktadır. Zira Cinler o zanlarının butlânını ve bi'sete iymanlarının sebeb ve delilini şu tecribeleriyle anlatıyorlar.