8

Miskîne, yetîme, esire seve seve yemek yedirirler

(.......) Burada (.......) zamirin merci'ine göre iki ma'na ifade eder.

BİRİSİ, taama sevgileri, ya'ni kendi ihtiyacları hasebiyle istek ve arzuları bulunmakla beraber demektir ki, (.......) mazmunudur.

BİRİSİ DE, o it'amı kerhen değil, bütün kalblerinden isteye isteye seve seve demektir ki, her birinin bir vechi vardır. (.......)

MİSKİN, kendi kendine iktisabdan âciz,

YETİM, kâsibi ölmüş, kendisi de âciz,

ESİR, memlûk olup olmamaktan, Ebû Müslim olup olmamaktan eamm olarak her hangi bir esîr olursa olsun. Burada esîrlere, düşgünlere hüsni muameleye mühim bir tenbih vardır. Esîr, kendisine katil ve sair her hangi bir muamele yapılabilmeğe mahkûm bir haldedir. Onun katletmek lâzımsa önce katletmeli, fakat kaydi esaretle bağlandıktan sonra da işkence etmeyip mümkin olabildiği kadar insanca bakmalıdır. Rivayet olunur ki, Resulullaha esîr getirilir, o onu müslimanlardan ba'zılarına teslim eder, buna ihsan et, güzel bak diye emrederdi, iki gün üç gün onun yanında kalır, o müslim, ona kendi nefsine tercih eder surette bakardı. Katâde demiştir ki, o gün onların esîrleri müşrikler idi, müslim kardeşin ise elbette it'amına daha lâyıktır (.......) Müslim esîre muavenet, daha ziyade onun esaretten halâsına sa'y ile olur. Sonra onlar bu it'amdan bir garaz ve ıvaz beklemezler.