4

Ve kabirler deşildiği vakıt

(.......) ve kabirler deşildiği vakıt - ba'sere, bahsere gibi toprağı deşip dağıtarak altını üstüne, içini dışına çevirmektir. Ki, lazımı olan ıhract ma'nasında da kullanılır. Bu suretle Vel'adiyâti Sûresinde geleceği vechile ba's ve ıhracdan mecaz da olur. Zemahşerî ve sair ba'zıları şöyle demişlerdir ki, bu kelime aslında iki ayrı kelimeden mürekkeb olup ba's-ü isâreden ıhtısar edilmiştir. «Bu'siret: buise ve üsîre» den muhaffeftir. Buna naht, yani yontma yâhud tıraşlama, iştikak ta'bir olunur. Bunun Arabcada Besmele: (.......) demek, hamdele: (.......) demek: havkale (.......) demek, salvele: (.......) demek, ve dem'aze (.......) demek olduğu gibi bir çok nazîrleri vardır (.......) Netekim son zamanlarda Türkçede dahi nümuneleri çoğaltmağa başlamıştır. Buna göre bu'siret, ba's vakı' olup kabirlerin içindekîler dışarı çıkarıldığı vakıt demek olur ki, (.......) Sûresinin mazmunu demektir. Bu dört âyet olduğu vakıt

4 ﴿