6

Sakın okumamak etme, çünkü insan muhakkak tuğyan eder

(.......) Sûrenin bundan ilerisi hayli zaman sonra nâzil olduğu anlaşılıyor. Ve nüzulüne sebeb de Ebû Cehil olduğu rivayet ediliyor. Ezcümle Buharî ve Tirmizîde İbn-i Abbastan rivayet edildiği üzere «eğer Muhammed Ka'bede namaz kılarken görürsem boynunu çiğnerim» demişti. Bu sebeble (.......) ile tahzir, evvel emirde ona âid olmak üzere öyle azgın kâfir insana hıtabdır. Çünkü evvelinde zâhiren redi' ve zecir teveccüh edecek bir şey yoktur, denilmiş, bu surette (.......) Sûrenin evveline merbut olmamış, Ebû Cehlin sözünü reddederek ona tevcihi hıtab etmiş oluyor. Bu ise hılâfı zâhirdir. Kur’ân’da gâh sağa gâh sola telvini hıtab uslûbu çok, bu Sûrede (.......) lerde de müteaddid olarak ahenkli bir surette yapılmış ise de makabline bir irtibatı ıktıza eden bu (.......) ile telvin zâhir olmuyor. Onun için ba'zıları da burada Kellâ zecr için değil, hakka ma'nasına olarak maba'dini te'kiddir, hıtab yine Peygamberedir demişler. Bizim anladığımıza göre hıtabın evvelâ Resûlullaha olması zâhir, «kellâ» nın da makablindeki tekrar tekrar kıra'et emirlerinin hılâfından men-ü tahzir ile emri takviye olması nazmın insicamı i'tibariyle de muvafık olduğundan ma'na şu olmak lâzım gelir: sakın okumamazlık etme ya

Muhammed! (.......) çünkü insan muhakkak tuğyan eder- azar, haddini aşar, hakka karşı gelir, halka ziyan eder.